Kalkerli arazilerde meydana gelen ve erime sonucu oluşan daire şeklindeki kapalı çukurluklara “düden” denir. Düdenler, yer altı sularını birbirine bağlayan doğal kanallardır ve bazen halk arasında “su çıkan” veya “su batan” olarak adlandırılırlar.
Düden, kireçli bölgelerde kirecin erimesi veya yer altındaki karstlı çukurların tavanlarının çökmesiyle oluşan doğal bir kuyudur. Bu çukurluklar çeşitli çaplarda ve derinliklerde olabilirler, genellikle çember biçimindedirler.
Yer altında akan suların kireçli tabakaları eriterek oluşturduğu doğal kuyu olarak tanımlanan “düden,” bazen bataklık veya girdap olarak da adlandırılır.
Yer altındaki suların oyarak meydana getirdiği derin kuyuklar da düdenler olarak bilinir.
Dolin, uvala ve polye gibi yüzeyden kapalı havza veya çukurlukların tabanında veya kenarlarında bulunan ve bu bölgelere akan suları yer altına drene eden şekillerdir.
Subatan Nedir?
Düden, obruk, dolin, uvala ve polye gibi yüzeyden kapalı havza veya çukurlukların tabanında veya kenarlarında bulunan ve bu bölgelere akan suları emerek yeraltına boşaltan doğal şekillerdir.
Düden nedir? (Coğrafya)
Kalkerli arazilerde, erimenin etkisiyle oluşan dairesel şekilli ve kapalı çukurluklara “düden” denir. Düdenler, yer altı sularını birbirine bağlayan kanallardır ve halk arasında bazen “su çıkan” veya “su batan” gibi adlarla da anılır. Bu doğal oluşumlar, karstik bölgelerde yer alır ve genellikle kireçtaşı, alçıtaşı gibi sularla eriyebilen taşların tabakalarının bulunduğu bölgelerde farklı boyutlarda ve şekillerde çukurluklar oluşturur.
“Düden” kelimesi, farklı yerlerde değişik anlamlara gelebilir ve bu terim, Batı dillerindeki “dolin” teriminin yerel karşılıklarından biridir. Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde yaygın olarak kullanılan bu terim, yüzyıllardır dilimizde var olan bir terimdir.
Tarihsel kaynaklarda, düdenin bataklık veya girdap anlamına geldiği görülmektedir. Yurdumuzda düdene benzer çukurluklara bazen “obruk” adı da verilir. Düdenler, derinlikleri birkaç metreden birkaç yüz metreye kadar değişebilir.
Bazı düdenler, suların doğrudan erimesi sonucu oluşurken, diğerleri mağara tavanlarının çökmesiyle meydana gelir. Düdenlerde biriken sular bazen göl oluşturur ve bu göllere “düden gölü” denir. Bu doğal oluşumlar, suyu yutan ve kireç taşlarının çözünmesiyle oluşan huni şeklinde bir karstik şekil olarak bilinir. Ayrıca, bazı göl ve akarsular, düdenler tarafından yutularak yer altı akarsularını oluşturabilir.