Ay’ın evreleri, Ay’ın Dünya etrafında dönerken Güneş’ten aldığı ışığı Dünya’ya nasıl yansıttığına bağlı olarak değişen görüntüleridir. Ay, Dünya etrafında yaklaşık 29.5 gün süren bir dönemde döner ve bu süre zarfında farklı evrelerde görülür.
Ay’ın başlıca evreleri şunlardır:
Yeniay (Yeni Hilal): Ay, Dünya ve Güneş aynı hizada olduğunda, Ay’ın karanlık yüzü Dünya’ya dönük olur. Bu nedenle Ay gökyüzünde görünmez hale gelir. Bu evre “Yeniay” olarak adlandırılır.
İlk Dörtlem (Artan Hilal): Yeniay’dan sonraki birkaç gün içinde, Ay’ın Dünya’dan görünen yüzünde aydınlık bir hilal oluşmaya başlar. Bu evre “İlk Dörtlem” veya “Artan Hilal” olarak adlandırılır.
Dolunay: Ay’ın Dünya’ya olan konumunda, Dünya ile Güneş arasında tamamen aydınlık bir konuma geldiğinde, Ay’ın tamamı aydınlık olarak görülür. Bu evreye “Dolunay” denir.
Son Dörtlem (Azalan Hilal): Dolunay’dan sonra, Ay’ın aydınlık kısmı her geçen gün azalır ve Ay yavaş yavaş karanlıklaşmaya başlar. Bu evre “Son Dörtlem” veya “Azalan Hilal” olarak adlandırılır.
Bu dört ana evre dışında, Artan Hilal ve Azalan Hilal evreleri arasında “İlk Dörten” ve “Son Dörten” evreleri de bulunmaktadır. Bu süreç, Ay’ın yüzeyinin yarısının Dünya’dan görüldüğü zamanlardır.
Ay’ın evreleri, Ay’ın Dünya etrafındaki hareketinin yanı sıra Dünya’nın ve Ay’ın Güneş’e olan konumlarına bağlı olarak değişir. Bu evreler, tarih boyunca birçok kültürde takvimlerin oluşturulmasında, dini ritüellerde ve tarım faaliyetlerinde önemli bir rol oynamıştır.